Elektrik Akımı Görülemez Fakat Etkilerinden Gözlenip Ölçülebilir
Bir devrede elektrik akımının varlığını, etkileriyle anlayabiliriz. Elektrik akımının ısı, ışık, mıknatıslık, elektroliz gibi değişik etkileri vardır. Elektrik sobası, tost makinesi, ütü, su ısıtıcısı elektriğin ısı etkisiyle çalışır. Elektrik ampulü, elektriğin hem ısı hem de ışık etkisini gösterir. Kapı zilleri, elektrik motorları, hoparlörler elektriğin mıknatıslık etkisiyle çalışır.
Elektroliz, elektrikle kaplamacılık, elektriğin kimyasal etkisine örnek olarak verilebilir. Bir elektrik devresinde yanmakta olan ampulün parlaklığı, içinden geçen elektron sayısına göre değişir. Elektron sayısı arttıkça, ampulün parlaklığı da artar.
Bir elektrik devresinin herhangi bir kesitinden bir saniyede geçen yük miktarına, akım şiddeti denir. Akım şiddeti, ampermetre adı verilen aletle ölçülür. Bir devredeki akım şiddeti “I” ya da “i” harfiyle gösterilir. Akım şiddetinin birimi “amper”dir. Amper, A” şeklinde kısaltılır. 1 amperlik akım oluşması için devrenin herhangi bir noktasından 1 saniyede 1,6 x 1019 elektron geçmesi gerekir. 1A = 1000 miliamper (mA)
Ampermetre, elektrik devresine seri olarak bağlanır. Ampermetrenin (+) ucu, pilden gelen(+) kutba, (–) ucu pilden gelen (–) kutba bağlanır. Böylece devrede dolanan akım, ampermetrenin içinden geçer.
Bir Pilin Kutupları Arasındaki Gerilim
Bir elektrik devresinde, elektronların hareketini sağlayan etki, üretecin kutupları arasındaki gerilim (voltaj)’dir. Gerilim, üretecin kutupları arasındaki potansiyel fark olarak da adlandırılır. Gerilim (voltaj), V ile gösterilir. Elektrik geriliminin(voltajın) birimi volt’tur. Bir pil 1,5 V gerilime sahiptir. 4.5, 9, 12 V gerilim üreten pillere batarya adı verilir. Bunlar birden fazla pilin birleştirilmesiyle oluşur. Elektrik gerilimi (voltaj), voltmetre adı verilen aletle ölçülür. Voltmetrenin üzerindeki gösterge, ölçülen gerilimi volt, kilovolt ya da milivolt cinsinden gösterir. Volt, V harfiyle gösterilir.
Voltmetre devreye paralel bağlanır. Voltmetrenin (+) ucu, üreteçten gelen (+) kutba; (–) ucu, üreteçten gelen (–) kutba bağlanır.
Suna gülçek-ders notlarım-fenciyim.com
0 Yorum - Yorum Yaz